Szafran, najdroższa przyprawa świata. Ilu z Was zastanawiało się z czego wynika wysoka cena tej przyprawy? Bo my robiliśmy to nie raz. Dlatego też odpowiemy na to oraz wiele innych pytań dotyczących tej cennej przyprawy.
Jeśli chcecie dowiedzieć się jakie są właściwości szafranu, z jakimi przyprawami można go łączyć, a także do czego można dodawać szafran, to czytajcie dalej.
Czym jest szafran?
Szafran jest przyprawą, którą uzyskuje się ze słupków obecnych w kwiatach krokusa uprawnego. Roślina ta pochodzi z terenów Azji Mniejszej i współcześnie nie występuje jako dziko rosnący kwiat.
Krokus uprawny zwany również szafranem uprawnym to jeden z wielu gatunków roślin z rodziny Crocus. Największą wartość ma szafran uprawiany w Walencji. Cieszy się on również największym uznaniem. Na tereny dzisiejszej Hiszpanii szafran dotarł za sprawą muzułmanów w około VIII wieku. Razem z szafranem do Hiszpanii dotarł także cukier czy ryż.
Szafran uprawny, czyli roślina, z której otrzymujemy przyprawę jest niewielką byliną. Osiąga ona zaledwie kilkanaście centymetrów wysokości, a cechą rozpoznawczą jest biało – fioletowy kwiat z pomarańczowo – czerwonymi słupkami.
Jak pozyskać szafran?
Zbiory szafranu nie należą do najprostszych. Kwiaty rozkwitają niemal całkowicie równocześnie, a zbiorów nie można odwlekać w czasie. Po około 2 tygodniach od rozkwitnięcia kończy się kwitnienie i szansa na uzyskanie przyprawy. Z tego powodu zbiory szafranu to niemal dosłownie walka z czasem.
Zbiorów nie ułatwia również fakt, że jest to praca, którą wykonywać można wyłącznie ręcznie. Osoby zatrudnione przy zbiorach pracują najczęściej na 2 lub 3 zmiany, a zbiory trwają bez przerwy i są prowadzone w dzień, jak i w nocy.
Ponadto, zebrany szafran musi być natychmiastowo ususzony ze względu na łatwość z jaką atakuje go pleśń. Jeśli tego nie przypilnujemy to cały trud związany ze zbiorami pójdzie na marne.
Aby uzyskać 1 kilogram szafranu należy zerwać około 150 000 kwiatów szafranu uprawnego. W przeliczeniu na uzyskanie szafranu z hektara ziemi wychodzi nam, że z jednego hektara możliwe jest uzyskanie około 20 kilogramów tej niezwykle cennej i drogiej przyprawy.
Jakie witaminy i składniki mineralne znajdziemy w szafranie?
Najwięcej w szafranie znajdziemy potasu (około 1700 mg w 100 gramach przyprawy). Na kolejnych miejscach znajduje się magnez (264 mg), fosfor (252 mg), sód (148 mg), wapń (111 mg) i witamina C (około 80 mg).
Ponadto, w szafranie obecne są również inne witaminy i składniki odżywcze takie jak witamina A, witaminy z grupy B, żelazo, cynk, błonnik oraz węglowodany.
Właściwości prozdrowotne szafranu
Jak już wcześniej wspomnieliśmy szafran jest źródłem wielu witamin i składników odżywczych.
Jednak znajdziemy w nim także liczne olejki eteryczny wśród, których jest linazol, geraniol czy cyneol. Olejki te nadają przyprawie charakterystycznego smaku i aromatu, a także zapewniają właściwości lecznicze. Z tej przyczyny szafran przed wiekami stosowany był jako lek na odrę, żółtaczkę, choroby serca i układu krwionośnego czy artretyzmu.
Traktowano go również jako odtrutkę dla trucizn i afrodyzjak. Szafran jest dość silnym antyoksydantem co sprawia, że spowalnia on procesy starzenia się.
Inne zastosowania szafranu
Szafran w medycynie używany jest do tworzenia leków antydepresyjnych. Sprawia on, że organizm wytwarza więcej tak zwanych hormonów szczęścia, czyli serotoninę i dopaminę. Więcej o zastosowaniu szafranu w psychiatrii możecie przeczytać tutaj.
Szafran jest wykorzystywany również jako naturalny barwnik do ciast, a także tkanin.
Zastosowanie szafranu w kulinariach
Szafran posiada bardzo charakterystyczny lekko miodowy smak i aromat z delikatną, ale wyczuwalną nutką goryczy. Jednak w kulinariach jest on najczęściej stosowany do barwienia potraw na pomarańczowo. Charakterystyczna barwa szafranu jest powodem, dla którego przyprawę tę wykorzystuje się do dań z sosem curry, likierów, deserów i wielu innych potraw. Przyprawa ta stanowi również ozdobę na przygotowanych już daniach.
Szafran jest obowiązkową przyprawą w niektórych potrawach pochodzących z Indii, Hiszpanii czy Turcji. Jest on niepomijalnym dodatkiem w tradycyjnej, hiszpańskiej paelli. Z przyprawy tej warto również skorzystać, gdy chcemy przyrządzić włoskie risotto czy hinduski pilaw.
Oprócz dań tradycyjnych szafran podkreśli również smak wielu innych potraw oraz nada im charakterystyczny posmak. Szafran tworzy bardzo zgraną drużynę z zupami typu krem, zupami rybnymi, drożdżowymi bułeczkami, ciastami, sosami, makaronami czy alkoholami.
Gdzie możemy spotkać uprawy szafranu?
Najbardziej rozległe uprawy szafranu możemy spotkać w Indiach, Iranie, Hiszpanii oraz Turcji. Jednak należy zwrócić uwagę, że samodzielna uprawa szafranu dla własnych potrzeb również jest możliwa. Jest to jednak bardzo czasochłonne oraz dość trudne ze względu na specyficzne upodobania krokusa uprawnego.
Przeciwwskazania do spożywania szafranu
Na szafran powinny uważać kobiety ciężarne, ponieważ spożycie go w zbyt dużej ilości może znacząco zwiększyć ryzyko poronienia. Nie należy przyprawy tej podawać również dzieciom. Szafran może również uczulać, a spożycie jednorazowo 20 gramów tej przyprawy może skończyć się nawet śmiercią.
Jak korzystać z szafranu, aby w pełni wydobyć jego smak?
Szafran pełnię swojego smaku i aromatu pokazuje dopiero, gdy poddamy go odpowiedniej obróbce termicznej. W tym celu poleca się pieczenie nitek szafranu przez parę minut w piekarniku w temperaturze nie przekraczającej 50 stopni Celsjusza.
Szafran jest przyprawą, która dobrze komponuje się z przyprawami korzennymi, jak kardamon, a także z miodem oraz mlekiem. Zalecamy unikanie łączenia szafranu z octem czy czerwonym winem.
Producenci i ceny
Do producentów oferujących szafran należą firmy takie jak Prymat, Cosmoveda, Royal Brand, Lebensbaum czy Targroch. Szafran to najdroższa przyprawa świata. I nie są to czcze słowa, ponieważ za 1 gram tej przyprawy zapłacimy od około 18 do 140 złotych.
Zobaczcie jak w prosty sposób odróżnić prawdziwy szafran od podobnego do niego krokosza barwierskiego:
Czy mieliście okazję spróbować potrawy, deseru bądź napoju z dodatkiem szafranu?
Dajcie znać w komentarzach.